Tuy nhiên, đang có không ít lo ngại, xe Trung Quốc chất lượng thấp, nhập khẩu ngày càng nhiều vào Việt Nam. Giám đốc kỹ thuật một DN ô tô Việt Nam cho rằng, những thiết kế về gầm xe, trục kéo của nhiều mẫu xe tải Trung Quốc không hợp với đường sá Việt Nam nên nhanh hư hỏng. Cùng với đó nhiều DN chỉ tập trung vào bán hàng, không có dịch vụ cung cấp linh kiện thay thế chính hãng, cũng khiến chất lượng xe giảm nhanh.
Số liệu của Cục Đăng kiểm Việt Nam cho thấy, 6 tháng đầu năm 2015, có hơn 25.800 xe tải Trung Quốc nhập về Việt Nam.
Hơn 25.800 xe tải Trung Quốc nhập về Việt Nam
Đại diện một doanh nghiệp ô tô tỉnh Hồ Bắc (Trung Quốc) tiết lộ, từ đầu năm 2015, giá xe xuất khẩu sang Việt Nam đã giảm 5%. Giờ Nhân dân tệ giảm, các DN ô tô Trung Quốc đang cân nhắc tiếp tục giảm giá nữa.
Vài năm nay, lượng xe tải nhập khẩu nguyên chiếc có xuất xứ từ Trung Quốc tăng mạnh. Đây là quốc gia đứng đầu về xuất khẩu ô tô sang Việt Nam. Số liệu của Cục Đăng kiểm Việt Nam cho thấy, 6 tháng đầu năm 2015, có hơn 25.800 xe tải Trung Quốc nhập về Việt Nam, xếp sau số xe tải sản xuất lắp ráp trong nước (35.100 xe).
Đầu năm 2015, có hơn 25.800 xe tải Trung Quốc nhập về Việt Nam
Giá thành rẻ chính là lý do khiến xe tải Trung Quốc nhập khẩu nhiều và tiêu thụ mạnh trong nước.
Đại diện Công ty ô tô Trường Hải cho biết, xe tải Trung Quốc nhập về đến Việt Nam rẻ hơn xe do Trường Hải sản xuất lắp ráp từ 5-15%, cho dù tỷ lệ nội địa hóa các dòng xe tải của công ty đã lên đến 30-40%.
Đồng Nhân dân tệ giảm giá càng khiến cho xe tải Trung Quốc xuất khẩu có điều kiện giảm giá và cạnh tranh mạnh.
Còn nếu so với xe tải có xuất xứ Hàn Quốc, Nhật Bản thì xe Trung Quốc rẻ hơn nhiều. Trên thị trường hiện nay, giá bán xe Trung Quốc chỉ bằng 2/3 so với xe Hàn Quốc, Nhật Bản. Chẳng hạn cùng là xe đầu kéo, có cấu hình tương đương nhau, nhưng xe nhập khẩu từ Trung Quốc có giá bán 1,1-1,2 tỷ đồng/chiếc, trong khi xe của Hàn Quốc lên tới 1,8 tỷ đồng.
Một số ý kiến cho rằng, để đáp ứng yêu cầu của khách hàng và tham lợi nhuận lớn, có đơn vị sẵn sàng đặt hàng nhà sản xuất từ Trung Quốc với giá thành rẻ nhất. Cùng với đó là cắt giảm tối đa mọi trang thiết bị, để giảm chi phí, nhằm hạ giá bán, cạnh tranh với các đối thủ.
Nhờ có ưu thế giá rẻ, hợp với khả năng chi trả của khách hàng, khấu hao nhanh, xe tải Trung Quốc ngày càng được dân kinh doanh Việt Nam ưa chuộng. Nay đồng Nhân dân tệ giảm giá, càng khiến cho xe tải Trung Quốc xuất khẩu có điều kiện giảm giá và cạnh tranh mạnh.
Khảo sát tại khu vực đường Nguyễn Văn Cừ (Long Biên, Hà Nội) thấy, các cửa hàng xe tải Trung Quốc mọc lên san sát. Những cái tên như Dongfeng, Howo, Sinotruk, FAW, JAC, Chenglong,... chiếm đa số. Nhiều chủ cửa hàng vui mừng ra mặt khi biết Nhân dân tệ giảm giá và chờ đợi giá xe nhập khẩu từ Trung Quốc giảm.
Một chủ cửa hàng ở đây cho hay, chính sách kiểm soát trọng tải mà Việt Nam đang triển khai khiến cho nhu cầu xe tải tăng mạnh. Từ giữa năm ngoái đến nay, nhiều DN vận tải liên tục mua thêm xe mới. Có DN vận tải ngày trước có 12 đầu xe, tải trọng từ 8-15 tấn, thường chở gấp đôi tải trọng quy định. Nay bị kiểm soát chặt, họ mua thêm gần 10 chiếc mới, để đáp ứng nhu cầu vận chuyển của khách hàng.
Không chỉ vậy, năm 2015 nhu cầu thay thế các phương tiện cũ, hết niên hạn sử dụng theo quy định là 16.635 chiếc, chủ yếu vào xe tải và xe khách. Chính vì vậy mà công việc kinh doanh xe tải rất thuận lợi, đặc biệt là xe tải Trung Quốc bán ra nhiều và không có đối thủ cạnh tranh.
Xe tải Trung Quốc bán chạy đã giúp nhiều DN kinh doanh ô tô lãi lớn trong thời gian qua. Báo cáo tài chính của Công ty CP Đầu tư Dịch vụ Hoàng Huy (Hải Phòng), chuyên về lĩnh vực sản xuất, nhập khẩu xe tải hạng trung và hạng nặng (chủ yếu có xuất xứ từ Trung Quốc) cho thấy, doanh thu 6 tháng đầu năm 2015 đạt 2.044 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 335,6 tỷ đồng, gấp nhiều lần so với cùng kỳ 2014.
Năm tới, xuất khẩu xe Trung Quốc sang Việt Nam sẽ đạt mức tăng trưởng 18-20%
Năm tới, xuất khẩu xe Trung Quốc sang Việt Nam sẽ đạt mức tăng trưởng 18-20%, xuất khẩu linh kiện có thể tăng thấp hơn một chút. Bên cạnh đó, do hệ thống đường bộ, đường sắt ngày càng được mở rộng, hoàn thiện nên nhập khẩu hàng hóa nói chung từ Trung Quốc cũng được dự báo tăng lên.
Ô tô Trung Quốc giá rẻ "đổ bộ" vào Việt Nam - Ảnh 2
Năm tới, xuất khẩu xe Trung Quốc sang Việt Nam sẽ đạt mức tăng trưởng 18-20%.
Trung Quốc là thị trường chính cung cấp ô tô nguyên chiếc cho Việt Nam với hơn 16,9 nghìn chiếc, tăng 30,6%. Trong đó, chủ yếu là nhập khẩu ô tô đầu kéo và ô tô tải với lượng nhập khẩu và tốc độ tăng lần lượt là 9,51 nghìn chiếc (tăng 455%) và 6,37 nghìn chiếc (tăng 153,5%).
Các thị trường cung cấp chính tiếp theo là Hàn Quốc: 11,97 nghìn chiếc, tăng 21,6%; Thái Lan: 10,1 nghìn chiếc, tăng18,3%; Ấn Độ: 6,67 nghìn chiếc, tăng 12,1% ... so với cùng kỳ năm 2014.
Theo giới kinh doanh trong ngành, lượng ô tô nhập khẩu từ Trung Quốc tăng đột biến trong thời gian qua chủ yếu do Việt Nam đang tăng nhập khẩu dòng xe tải của nước này. Nhu cầu vận tải tăng cao cộng với giá cạnh tranh so với các dòng xe tải của Hàn Quốc hay Nhật Bản là nguyên nhân khiến xe tải Trung Quốc được ưa chuộng.
Còn theo lý giải của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, bên cạnh nhu cầu vận tải tăng lên, Việt Nam nhập nhiều xe cỡ lớn còn do chính sách kiểm soát chặt trọng tải, điều này “vô tình” kích cầu cho Trung Quốc xuất khẩu sang Việt Nam.
Trước đó, Hiệp hội Cơ khí Việt Nam từng có đơn kêu cứu tới Thủ tướng Chính phủ về hiện tượng ô tô tải nhập khẩu nguyên chiếc, đặc biệt là ô tô tải Trung Quốc đang tràn về Việt Nam với số lượng rất lớn.
Các doanh nghiệp sản xuất lắp ráp trong nước cũng cho biết phải đối mặt với nguy cơ cạnh tranh không cân sức khi thuế nhập khẩu nguyên chiếc còn thấp hơn thuế linh kiện để lắp ráp, sản xuất. Nhiều doanh nghiệp cũng tập trung nhập khẩu thay vì đầu tư dây chuyền sản xuất.
Nhập nhiều nhưng chất lượng có đảm bảo?
Theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, thời gian qua đã phát hiện nhiều xe tải nhập khẩu từ Trung Quốc không đạt tiêu chuẩn trong quá trình kiểm định. Có những trường hợp, cơ quan chức năng phát hiện động cơ xe không đạt tiêu chuẩn kỹ thuật; thông số kỹ thuật của xe khác với trong hồ sơ; thậm chí, cùng một lô xe nhưng thông số kỹ thuật lại khác nhau,... Không ít xe trong số đó đã bị yêu cầu tái xuất.